Elementy tajskiej świątyni

Buddyjskie kompleksy świątynne to tak zwane waty. W ich obrębie znajduje się wiele budynków o specjalnym przeznaczeniu. Należy do nich: bot, wihan, czedi, prang, mondop, prasat oraz sala czy kutis.

Bot

Najważniejszą i największą budowlą w wacie z ozdobnymi oknami, drzwiami i dachem jest bot. Jest to miejsce zgromadzeń, gdzie modlą się przyszli mnisi oraz odbywają się ich święcenia. Starsi mnisi przychodzą tu wygłaszać kazania (nauki) dla wiernych.

Budynki botów na planie prostokąta są otoczone zwykle ośmioma bai sema (święte kamienie graniczne).Przypominają one małe kamienie nagrobkowe i często tworzy się na nich miniaturowe ołtarze, które mają trzymać złe duchy z dala od poświęconego terenu. Nieodłącznym elementem architektonicznym botu są cho fah, wystające z dachu wygięte końcówki będące stylizowaną postacią garudy mitycznego pół ptaka, pół człowieka.

Cho fah wystajace z dachu świątyni

Garuda

Czedi

Czedi wywodzą się z indyjskich stup. Są to kopulaste budowle na święte relikwie Buddy- pisma, wizerunki, kawałki kości. Wielu Tajów wierzy, że szczątki Buddy mają moc powielania się.

W późniejszych okresach budowano czedi by złożyć w nich prochy królów i świętych. Obecnie składa się w nich prochy każdego kogo stać na wzniesienie budowli. Czedi ma zazwyczaj kształt dzwonu ustawionego na okrągłych lub kwadratowych tarasach o zmniejszających się wymiarach.

Prang

Prang to wysoka wieża. Tajskie prangi wzorowane są na świątyniach khmerskich. Przypominają po części główne zarysy czedi, ale są jednak smuklejsze o bardziej złożonej architekturze. Zdobią je fantazyjne rzędy rzeźbionych lub odlewanych demonów. Na szczycie prangu mogą znajdować się elementy dekoracyjne np. wyobrażenie pioruna, symbolu hinduistycznego Boga Siwy(jak na zdjęciu obok w świątyni Wat Arun w Bankoku)

Makieta Ankoru z Kambodży-jednej z najsłynniejszych świątyń khmerskich, charakterystyczne prangi

Mondop-~`biblioteka

To budowla na planie kwadratu z dachem w kształcie schodkowej piramidy, zwieńczona wysmukłą iglicą. W mondopach przechowuje się święte pisma.

Jak zdobi się tajskie świątynie?

Podziwiając piękno tajskich świątyń warto wiedzieć, co oznaczają poszczególne elementy architektoniczne i jaka jest ich symbolika.Dachy tajskich świątyń są zwykle trójkątne, zdobione u brzegów wyobrażeniami mitycznego węża Naga, którego niezwykle plastyczne ciało idealnie dopasowuje się do potrzeb architektury świątynnej.

Oto wybrane elementy zdobnicze szczytu świątyni:

1.      Choh Fah  Choh Fah , które przedstawiłam już przy prangu, jest charakterystyczną ozdobą architektoniczną, stosowaną w buddyjskich świątyniach (wat) na szczycie dachu. Jest wyrzeźbiona z twardego drewna i przypomina smukłe, z wdziękiem wyciągnięte palce, które wskazują niebo. Każde Cho Fah jest umieszczane na dachu podczas specjalnej ceremonii. W przypadku świątyń sponsorowanych przez króla, biorą w tej ceremonii udział nawet członkowie rodziny królewskiej. Cho Fah jest zwykle mocno stylizowaną postacią Garudy (mitycznego ptaka – wierzchowca boga Wishnu). Ma często wcięcia w formie dzioba i nazywane jest wówczas: Cho Fah Phak Krut (Cho Fah - dziób Garudy).W regionie Lanna (historyczne królestwo w Północnej Tajlandii) również inne baśniowe zwierzęta są wykorzystywane jako Cho Fah. Niżej zawiesza się małe dzwonki, które grają na wietrze.

2.      Bai Rackah – płetwy grzbietowe i Lamyong – korpus Naga

3.      Hang Hong – głowy Naga

4.      Nah Bun – trójkątne pole szczytu